رعایت استانداردهای لازم موضوعی است که در تمام صنایع از اهمیت قابل توجهی برخوردار است؛ این در حالی است که در صنایعی که محصولات آنها به طور مستقیم با سلامت مردم در ارتباط است، این اهمین دوچندان می‌شود. رعایت معیارهای ابعاد متفاوت استاندارد توسط تولیدکنندگان و نظارت بر اجرای آنها از سوی سازمان‌های مرتبط از جمله مواردی است که لزوم آن در تمام فعالیت‌های صنعتی کشور حس می‌شود. محصولات صنعت شوینده، بهداشتی و آرایشی از مهم‌ترین صنایعی است که به دلیل تماس مستقیم با پوست، مو و سلامت افراد، رعایت استانداردهای لازم، ضمانتی برای حفظ سلامت جامعه به شمار می‌آید. از این رو، شرکت‌های تولیدکننده این دسته از محصولات به طور مستقیم اقدام به اخذ استانداردهای لازم برای کالاهای خود می‌کنند تا سازمان استاندارد بتواند به‌صورت شفاف بر روند تولید محصولات شوینده، بهداشتی و آرایشی نظارت کافی را داشته باشد. اخذ استانداردهای لازم برای تولیدکنندگان مزایا و ارزش رقابتی ویژه‌ای ایجاد می‌کند که نه‌تنها منجر به بهبود صنعت می‌شود بلکه سوددهی تولیدکنندگان را نیز به همراه دارد. واضح است که بهره‌وری و سودآوری اقتصادی در فعالیت‌های تولیدی و کارآفرینی، در اولویت بنگاه‌های اقتصادی قرار دارد. با دریافت مجوزها و استانداردهای مورد نیاز محصولات شوینده، بهداشتی و آرایشی کسب سود منصفانه برای تولیدکنندگان این حوزه را شاهد خواهیم بود. رعایت استانداردها و اخذ مجوزهای ایزو، زمینه برای حضور در عرصه‌های بین‌المللی را بهبود می‌بخشد زیرا کنترل کیفی از طریق اصولی آن یعنی مراجعه به سازمان‌های مربوطه، کیفیت را ارتقا می‌دهد و زمینه را برای رقابت‌های بین‌المللی تسهیل می‌کند. همچنین شناسایی و کاهش نقاط ضعف و زنجیره خطا موجود در تولید، از دیگر مزایای مهم استانداردها است؛ چراکه ضوابط و قوانین گواهینامه‌های مرتبط، به‌صورت خودکار می‌توانند به شناسایی ضعف‌ها و اشتباهات ساختاری کمک کنند تا اصلاح آنها نیز به سهولت صورت گیرد. در نتیجه به حداقل رساندن نقاط ضعف، رضایت مشتریان محصولات نیز افزایش پیدا می‌کند. در نتیجه مدیریت فعال کیفیت تولیدات، تصویر ذهنی مثبت و رضایتمندی در مشتریان محصولات شکل می‌‌گیرد و تنش‌های درون سازمانی نیز به واسطه این موضوع، به حداقل ممکن خواهد رسید. درباره شیوه نظارت و استانداردهای موردنیاز کالاهای صنعت شوینده، بهداشتی و آرایشی، در این شماره از فصلنامه با دکتر میثم شکوری مدیر کل دفتر نظارت بر استاندارد صنایع غیرفلزی به گفت‌وگو پرداختیم که در ادامه می‌خوانید. در ادامه با ما همراه باشید.
استانداردهای مدون که توسط سازمان برای نظارت بر صنایع شوینده، بهداشتی و آرایشی در نظر گرفته شده تا چه میزان توسط شرکت‌ها و تولیدکنندگان این صنعت رعایت می‌شود؟
رعایت استانداردها توسط تولیدکنندگان صنایع شوینده، آرایشی و بهداشتی و همچنین اخذ پروانه کاربرد علامت استاندارد (اجباری،اختیاری) روی بسته‌بندی این محصولات، اهمیت ویژه‌ای دارد. قطعا مجوزهای سازمان استاندارد این اطمینان را برای مصرف‌کنندگان به ارمغان می‌آورد که که تولیدات کارخانه‌های صنایع شوینده، بهداشتی و آرایشی با استفاده از قوانین و استانداردهای موجود در مجوزهای سازمان و تحت نظر کنترل‌های آزمایشگاهی و به‌صورت قابل اعتماد انجام می‌شود. دارا بودن استاندارد برای تولید صنعتی در این حوزه منجر به عرضه فرآورده‌های باکیفیت به بازار می‌شود. بنابراین تولیدکنندگان همواره در تلاشند تا همگام با دنیای صنعت گام بردارند و همچنین در کنار آن با استفاده از فناوری‌های روز تولید و بسته‌بندی، تولیدات خود را با رعایت استانداردهای ملی موجود و باکیفیت به بازار عرضه کنند. این امر در کنار رعایت اجرای درست مقررات و ضوابط فنی و بهداشتی، موجب پویایی صنعت شوینده بهداشتی و آرایشی خواهد شد.
به‌طور کلی صنایع شوینده، بهداشتی و آرایشی کدام استانداردهارا باید دارا باشند تا از کیفیت قابل قبول برای مصرف و استفاده عموم را داشته باشند؟
سازمان ملی استاندارد برای صنایع شوینده، بهداشتی و آرایشی علاوه بر استانداردهای اختیاری، 17 استاندارد را نیز درنظر گرفته که همه آنها بر اساس مقررات اجرای اجباری، تدوین و تصویب شده‌اند. محصولات صنعت شوینده، بهداشتی و آرایشی برای دارا بودن کیفیت و سلامت قابل قبول استفاده مصرف‌کنندگان به رعایت چنین قوانین اجباری نیاز دارد تا سطح کیفی بالا و سلامت محصولات تولیدی، تضمین شود.
به‌طور خاص برای تولید لوازم آرایشی که ارتباط مستقیمی با پوست و چشم افراد دارند، چه استانداردهایی باید مدنظر قرار گیرد؟
محصولات صنعت آرایشی به‌صورت خاص دارای 8 استاندارد اختیاری هستند که با اجرای مجموع استانداردهای اجباری-اختیاری و کنترل کیفیت صورت‌گرفته در کارخانه‌ها، به مصرف‌کنندگان این کالاها اطمینان داده می‌شود که فرایند تولید این محصولات، بر اساس روش‌های مکتوب ملی و بین المللی انجام می‌شود بنابراین کیفیت پایانی آن در سطوح ملی و بین‌المللی یکسان و قابل قبول است. از سویی دیگر با توجه به استفاده عموم مردم از انواع فرآورده‌های آرایشی و حضور گسترده محصولات تقلبی این حوزه، اهمیت به‌کارگیری استانداردهای متعدد بیش‌از‌پیش احساس می‌شود. مهم‌ترین عارضه استفاده از محصولات تقلبی آرایشی، آسیب به پوست افراد است که تهدید جدی خصوصا در طولانی‌مدت برای سلامت مصرف‌کنندگان به همراه دارد. به این منظور برای ارتقاء کیفیت و رقابت بهتر در بازارهای جهانی، لازم است تا محصولات آرایشی با کیفیت بالا در کشور تولید و به جامعه مصرف‌کنندگان ارائه شود تا در پی آن دریچه‌ای برای صادرات کشورهای دیگر نیز فراهم شود. روشن است که این امر با کنترل تمام ویژگی‌های فیزیکی، شیمیایی و میکروبی فرآورده‌های آرایشی محقق خواهد شد. به‌طور کلی برای اطمینان از کیفیت و ایمنی در تولید لوازم آرایشی و تجزیه و تحلیل استانداردهای مناسب، دستورالعمل‌ها و استانداردهای بین المللی متعددی وجود دارد که باوجود تنوع و کاربردهای بسیار محصولات در این زمینه، قابل استفاده و بهرهبرداری است.
استاندارد ملی ایران در این حوزه چه اقداماتی را انجام داده است؟
سازمان ملی استاندارد ایران تدوین، به‌روزرسانی و در نهایت اجرای اجباری این استانداردها را در دستور کار خود قرار داده است. همچنین واحدهای تولیدی نیز ملزم به اجرای این قوانین هستند. اعمال استانداردهای یادشده در محصولات آرایشی بر بهبود کیفیت محصول و کنترل فلزات سنگین تمرکز دارد و تلاش دارد تا حد امکان در سطوح مواد اولیه و محصول نهایی، ایمنی و سلامت جامعه را تامین کنند.
