اقتصاد ایران از سال ۱۳۹۷ تاکنون بهطور دائم دچار رکود تورمی بوده است؛ مشکلی که از لحاظ عمق و استمرار، در بالاترین میزان تاریخی اقتصاد ایران است. درحالحاضر تورم، تمام پتانسیل و اجزای خود برای بقا را دارد و هیچگونه سیگنال و علامت مثبتی مبنی بر ریشهکنی تورم مشاهده نمیشود؛ و مهمترین شاخص موثر در ایجاد تورم نیز افزایش قیمت ارز است.
افکار عمومی و حتی افرادی هم که در حوزه اقتصاد سررشتهای ندارند میدانند که تورم در کشور در چه وضعی بهسر میبرد و درباره آن اظهار نظر میکنند. این موضوع انتظارات تورمی را در جامعه شکل میدهد. البته ما در انجمن صنایع شوینده، بهداشتی و آرایشی ایران در تلاشیم با کمک و نظارت اعضای انجمن دورههایی را درباره «انتظارات تورمی» و دیگر مباحث مهم اقتصادی برای مدیران عامل شرکتها برگزار کنیم.
افزایش نقدینگی برای اقتصاد ایران مضر است
بهطورکلی مشکل تورم گاه از سوی عرضه و گاهی از سوی تقاضا است که اکنون این دو شاخصه تعادل مشخصی با یکدیگر ندارند. کشور در بحث نقدینگی عقبنشینی نکرده است؛ چراکه روزانه ۶ هزار میلیارد تومان نقدینگی به بازار و اقتصاد ایران افزوده میشود. بانکها سالیانه ۱۲۷ هزار میلیارد تومان سود سپرده پرداخت میکنند. این میزان سپرده اگر در اقتصاد بزرگ و مناسبی سپردهگذاری شود، تاثیر بسیار خوب و موثری دارد؛ اما این مولفه به دلیل ناترازیهای متعددی که در کشور ما وجود دارد، تورم ایجاد میکند. ما در سطح کشور دو مدل ناترازی داریم که یکی از آنها از اختیار صنعتگران و تولیدکنندگان خارج است. به سود رسیدن آزمایشگاه و پیشرفتهای متعدد انجمن اتفاق مبارک و خوبی است اما سعی انجمن باید بر این باشد تا میزان آگاهی فعالان صنعت را نیز بالا ببرد.
ریسک مقیاس برای رسیدن به سوددهی بالا مهم است
همه ما میدانیم که سود در خرید است و با اجماع و همکاری میتوان ریسک خرید را کاهش داد. ریسک بسیار مهمی که همه صنایع از جمله صنعت شوینده، آرایشی و بهداشتی کشور را تهدید میکند، «ریسک مقیاس» است؛ به این معنا که پیش از اندیشیدن به خرید باید «مقیاس فروش» محصولاتمان را در نظر بگیریم. خرید ارزانتر و سود در آن، بسیار خوشایند و مورد قبول همه افراد است؛ اما در هر زمانی یک پارامتر موثرتر وجود دارد که در حال حاضر «ریسک مقیاس» یکی از شاخصهای مهم برای به سود رسیدن به شمار میآید.
از تکروی پرهیز کنید
توصیه اکید ما این است که از تکروی و فعالیتهای انفرادی پرهیز کنید و به دنبال مکانیسمهای M&A و joint venture و… باشید.
اکنون از یک سو مردم قدرت خرید ندارند و از سوی دیگر مشکلات دیگری همچون تورم وجود دارد. با این حال تمام افرادی که در چنین اقتصادی دوام آوردند، دارای مزیتی بودهاند که توانستهاند بر اقتصاد فعلی جامعه چیره شوند. برای حل کردن مشکلات صنعت شوینده، بهداشتی و آرایشی، چارهای جز اجتناب از فعالیتهای انفرادی وجود ندارد. انجمن در تلاش است شیوهنامهای را برای مشارکت و همکاری شرکتها با یکدیگر تدوین کند.
در این روند انجمن نیز نظارهگر و یاریده فعالان خواهد بود و تجربیات خود را در اختیار شرکتها قرار میدهد. مشارکت شرکتها موجب میشود چانهزنی در خرید بسیار قدرتمندتر صورت بگیرد. برای مثال اگر در خط تولید یک شرکت آرایشی امکان تولید محصولی وجود ندارد که شرکت دیگر میتواند آن را تولید کند، کمک و مشارکت در این زمینه میتواند صنعت را ارتقا بدهد.
همچنین در فرآیند خریدها تعاونی برنامههای خوب و کارآمدی را اجرا کرده است اما باید به فرآیند خرید خود سرعت دهد. تفکر اجرایی تعاونی دقیقا مانند مبانی واقعی اقتصاد است اما باید با سرعت بیشتری پیش برود. برای مثال برای تهیه مواد اولیه خط تولید آرایشی اگر 5 شرکت با یکدیگر تقاضا کنند، تعاونی نیز سریعتر میتواند اقلام مورد نیاز آنها را تهیه کند و قدرت چانهزنی نیز بالاتر میرود.
برای سفارش 18 تن مواد اولیه که برای مثال نیاز شرکتی 2 تن باشد، در حالی که خرید ۱۸ تن کالا بسیار ارزانتر است چرا نباید چند شرکت با یکدیگر جمع شوند و آن را به تعاونی سفارش بدهند؟ چرا برای سفارش پالتهای رنگی که همه شرکتها متقاضی آن هستند، با هم اقدام به سفارش نمیکنند؟
مداخله تعاونی و انجمن برای ایجاد مشارکت ضروری است
تصور کنید کارخانهای که میتواند یک محصول آرایشی و بهداشتی تولید کند و ظرفیت مازاد دارد، بتواند با استفاده از این ظرفیت مازاد برای چند برند تولید نماید. با این کار هم ظرفیت این کارخانه تکمیل میشود و هم سفارشدهندگان بدون نیاز به سرمایه ثابت، تولید این محصول را در کشور افزایش خواهند داد. علاوه بر این اگر تمام این شرکتهایی که در این حوزه فعالیت میکنند، در مورد اقلام بستهبندی و مواد اولیه و… به صورت یکجا قرارداد ببندند، کاهش قیمت خریدی را تجربه خواهند کرد که نتیجه آن، منفعت کل فعالان صنعت و صنف خواهد بود.